Διαδρομή 1

Το μονοπάτι αρχίζει από την αυλή του μοναστηριού του Αϊ – Γιάννη του Δέτη. Το τοπωνύμιο αναφέρεται ήδη από το 1530 στους χειρόγραφους πορτολάνους. Στους χάρτες του Ρωσικού στόλου του 1770 στη θέση της μονής σημειώνεται ένα κτήριο χωρίς κάποια ένδειξη ότι πρόκειται για μοναστήρι ή εκκλησία. Το 1833 με νόμο της Αντιβασιλείας του Όθωνα το μοναστήρι εγκαταλείπεται από τους μοναχούς. Το μονα- στήρι του Αϊ – Γιάννη του Δέτη πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου, ημέρα αποτομής της κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Την παρα- μονή στον εσπερινό συγκεντρώνονται προσκυνητές που ξενυχτούν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Το προσωνύμιο «Δέτης» προήλθε απ’ την ιδιότητα του Αγίου να «δένει» (θεραπεύει) την ελονοσία, που το 18ο και το 19ο αιώνα ταλαιπωρούσε τους κατοίκους της Νάουσας.
Το μονοπάτι συνεχίζει στην απέναντι πλευρά του ασφαλτόδρομου και ανηφορίζει ομαλά στο χαμηλό λόφο δυτικά του μοναστηριού. Στη θέση αυτή, που παρέχει δυνατότητα ελέγχου της εισόδου του κόλπου της Νάουσας, αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια περιορισμένης σωστικής ανασκαφής λείψανα κτισμάτων οικιστικής εγκατάστασης που χρονο- λογούνται στην πρώιμη αρχαϊκή περίοδο.
Αφού παρακάμψουμε το μικρό λόφο από βορρά, κατηφορίζουμε βλέποντας μπροστά μας τον όρμο του Διακοφτού και στη δεξιά του πλευρά τεράστιο βράχο με μεγάλες πλάκες σε όλους τους γαιώδεις τόνους.
Συνεχίζουμε με ομαλές κλίσεις περνώντας μικρό πέτρινο γεφύρι. Βρισκόμαστε στις Καππαριές, τυπικό κυκλαδίτικο τοπίο με χαμηλούς θάμνους, βούρλα και φρύγανα. Οι λιγοστές βροχές και το μακρύ θέρος με την άμεση γειτνίαση με τη θάλασσα και τους ισχυρούς ανέμους, που ραπίζουν αλύπητα τη γη, αποθαρρύνουν τη βλάστηση. Παρ’ όλα αυτά τα χρώματα των λουλουδιών, κυρίως την άνοιξη που έρχεται εδώ νωρίς, είναι πλούσια και ποικίλα, καθώς και οι οσμές και τα αρώματα που διατρέχουν τους αέρινους διαδρόμους.
Ρείκι, άγρια ορχιδέα, αμάραντο, φλισκούνι, κάππαρη, μανδραγόρας, άγρια βιολέτα, σταμναγκάθι, αφάνα, λούπινο, μολόχα, πικραλίδα, άγριο ραδίκι, ζωχός, ασπροθύμαρο, σκόλυμπρος, γαϊδουράγκαθο, απρινιά, λάθυρος, καυκαλήθρα, σινάπι, είναι ορισμένα από τα φυτά της περιοχής.
Κι είναι παράξενο πως μέρα με τη μέρα το τοπίο αλλάζει με αισθήσεις τόσο διαφορετικές, αφού από τις πινελιές ρόδινου της μολόχας, των άγριων γερανιών και των λουλουδιών των σιληνών (Silene) περνά στα λαμπερά κίτρινα της οξαλίδας (ξινίδας) και των πικραλίδων, στο ασπροκίτρινο των μικρών κρίνων που συγκροτούν λιβάδια ατελείωτα (είδος Romulea) και στο ακριβό μπλε του λύμπου- να (Lupinus) και του μικρού λουλουδιού του ουρανού (Anagallis) που τον μιμείται.
Μετά το μικρό γεφύρι το μονοπάτι ανηφορίζει, περνά μικρή σπηλιά με νοικοκυρεμένο αυλιδάκι, λοξοδρομεί δυτικά και σε 15΄ από το μο- ναστήρι φτάνει στο Αλωνάκι της Δύσης. Ένα πετρόκτιστο θεατράκι με ορχήστρα πέτρινο αλώνι αφήνει τον οδοιπόρο εκστατικό στη θέα του ήλιου που βυθίζεται στη θάλασσα κάπου μεταξύ Σύρου, Σέριφου και Σίφνου.
Η γωνία της θέας ανοικτή… με τα καρνάγια καί το μοναστήρι του Αϊ – Γιάννη στο λαιμό του μικρού ισθμού, την κατάλευκη Νάουσα απλωμένη νωχελικά στην απέναντι πλαγιά του λόφου και αριστερά, πέρα στα νοτιοανατολικά, την πόλη της Νάξου καί τον περήφανο Ζά, το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων.

Από το Αλωνάκι ο περίπατος μπορεί να συνεχιστεί είτε προς τη μικρή κορυφή Βουνάλι της Σύρας είτε προς την περιοχή των Ανεμόβραχων σε μια διαδρομή ανάμεσα σε λιθοφαγωμένους βράχους με μικρά και μεγάλα βαθουλώματα, πέτρινες μορφές που θυμίζουνε κεφάλια αλόγων, κρανία πιθήκων, ράχες λευκών δελ- φινιών, κοκκινωπές σκορπίνες.
Πετρώματα πυριγενή ή εκρηξιγενή, όπως οι γρανίτες, μεταμορ- φωμένα όπως οι γνεύσιοι, οι σχιστόλιθοι, τα μάρμαρα, οι κερατόλιθοι και ιζηματογενή όπως η άμμος, οι ψαμμίτες και το χώμα. Υλικά που με τη μεγάλη πίεση και τη θερμοκρασία κομματιάστηκαν και επανα- συγκολλήθηκαν δίνοντας άλλες πέτρες με την ίδια σύσταση σε διά- ταξη στρώσεων και με παρεμβολές κατάλευκων ταινιών.
Το μονοπάτι χρησιμοποιεί τις ανεμόπετρες σαν όριο, ελίσσεται ανά- μεσα στο πέτρινο μαυσωλείο του ανέμελου και του παντοτινού και στη στροφή… κατάλευκο ξάφνιασμα, μοναδικό ανθρώπινο κτίσμα, πέρα ως 1 χλμ. μακριά, ο Φάρος του Κόρακα.
Αν είναι η ώρα του ηλιοβασιλέματος, ο περίπατος μπορεί να έχει τέλος εδώ στο Βουνάλι της Σύρας, μπορεί όμως να συνεχισθεί, αν υπάρχει ακόμη ημέρα, με την επίσκεψη του Πάρκου των Βράχων (διαδρομή), καθώς και του Φάρο του Κόρακα (διαδρομή).

Για το μικρό Πάρκο των Βράχων ο πεζοπόρος έχει δύο προσβάσεις, είτε αυτή που είναι κοντά στο Βουνάλι της Σύρας (διαδρομή με κόκκινα σημάδια ) είτε το τέλος της διαδρομής (διαδρομή με λευκά βότσαλα), που είναι και η πλέον βατή. Ο μικρός αυτός χώρος περιλαμβάνει σχηματισμούς και συμπλέγματα βράχων, από τα πιο όμορφα σε ολόκληρο το Αιγαίο. Σχήματα καμωμένα από την πάλη του θαλασσινού αέρα με το βράχο, μια πάλη με νικητή την αισθητική και το τοπίο της υπέροχης αυτής γωνιάς της χερσονήσου του Αϊ – Γιάννη.
Η διαδρομή, σπαρμένη με λευκά βότσαλα, ακολουθεί παράλληλα την ακτογραμμή, λίγα μόλις μέτρα απ’ αυτή, ανάμεσα στο ανάγλυφο μυστήριο που γράφεται σε πέτρινους όγκους που λαμπυρίζουνε από κρυστάλλους μαύρους, από τουρμαλίνη και βοτίτη, από κρυστάλλους κόκκινους, από γρανάτη και από άστριους, που λευκάζουν σε εναλ- λασσόμενες ταινίες, εγκλωβίζοντας απολιθωμένα σύννεφα στους αιωνόβιους βράχους.
Μετά την παράκαμψη για το Πάρκο των Βράχων, συνεχίζουμε το μονοπάτι με κατεύθυνση βορινή, περπατώντας πάντα ανάμεσα σε πανέμορφα βράχια σαν αυτό το καταπληκτικό δημιούργημα της φύσης που βλέπουμε στα δεξιά μας λίγα μόλις μέτρα πριν φθάσουμε στο ακρωτήρι του Κόρακα με τον ομώνυμο φάρο του.
Ο φάρος κτίσθηκε το 1887. Το 1941 καταστράφηκε από τους Γερμανούς και λειτούργησε πάλι το 1945. Στο μέσον της κατοικίας των φαροφυλάκων υψώνεται τετράγωνος πύργος ύψους 10 μέτρων. Η φωτοβολία του είναι 14 μίλια με εστιακό ύψος 60 μέτρα.
Απολαμβάνουμε την όμορφη θέα προς τα νησιά της Μυκόνου, της Δήλου, της Τήνου και της Σύρου και ή παίρνουμε το δρόμο της ε- πιστροφής μέσω των διαδρομών καί ή συνεχίζουμε ανατολικά μέσω των διαδρομών, και προς του Τούρκου την Άμμο.